Migren Tedavisinde Botoks

Botoks, tüm dünyada amaç ve sonuçları öğrenildikçe kullanımı artan, en kolay ve en hızlı  kırışıklık yok etme yöntemi olarak biliniyor. Ancak ismi sık duyulsa da ve her zaman gündemde olsa da botoks hakkında bilinmeyen çok şey vardır. Kısa bir zaman öncesine kadar pek çok nörolojik hastalığın tedavisinde kullanılan botoks, son yıllarda estetik amacıyla yoğun bir şekilde kullanılıyor.

Botoks nedir?

Latince adı Clostridium botulinum olan bakterinin salgıladığı toksinin, laboratuar koşullarında işlenerek insan için tedavi edici hale getirilmiş şekline botoks diyoruz. Botoksun aslını bilmeyen bir kişinin, medya aracılığıyla botoksun yılan zehiri olduğuna dair yanlış bilgi vermesinden dolayı, bir çok kişi botoksun yılan zehiri olduğunu zannediyor. Botoksun yılan zehiri olduğuna dair sizin de bir bilginiz ya da duyumunuz varsa, bunu zihninizden şimdi silip atın. Botoks, aslında bir bakteri toksinidir, yılan zehiri ile de hiçbir ilgisi de yoktur.

Botoks bakteri toksini ise bir insanı zehirleyebilir mi?

Botoksun bir toksin olduğu doğrudur. Toksin olmasını bir kenara bırakın, bizim tedavi için kullandığımız ve tedavilerde bize yarar sağlayan ilaçların hepsinin, yüksek dozlarda alındığında zehirleyici etkileri zaten vardır. Bu, herkesçe bilinen bir gerçektir. Peki, bir ilaç, yüksek dozlarda alındığında zehirleyici etkisi oluyor diye normal dozlarda kullanımından da vaz mı geçmemiz gerek? Ya da hasta bu kullanımı red mi etmeli? Elbette hayır. Bir ilaç doğru bir şekilde kullanılırsa yarar verir, yanlış kullanılırsa zarar verir. Bu basit kural, hemen hemen her ilaç için geçerlidir. Botoks da aynı. Normal bir şekilde kullanıldığı takdirde hiçbir toksik etkisi olmayan bir maddedir. Bu nedenle, adının toksin olmasında dolayı sizde herhangi bir çekince oluşturmasın, zehirleyici bir etkisi olacağına dair bir endişe olmaksızın gönül rahatlığıyla uygulanabilir.

Botoksun etki mekanizması

Tüm vücudumuz beyin tarafından kontrol edilir. Herhangi bir hareketi yapmak istediğimizde beyinden çıkan hareket komutlar, sinirler aracılığıyla kaslara iletilir ve sinir tarafından uyarılan kas da harekete geçer. Yine ter bezleri de sinir sisteminden çıkan komutlarla çalışır. Botoks, sinir uçlarında iletişimi sağlayan moleküllerin salgılanmasını durdurarak, sinirlerin, çalıştırdığı organlar ile arasındaki iletişimi keser. Bu durumda beyinden gelen komutlar sinirlerin çalıştırdığı organlara yani kaslara ya da ter bezlerine ulaşamaz ve o organın, yani kas ya da ter bezlerinin çalışması engellenmiş olur.

Botoksun kullanım alanları

Tıpta birçok alanda, botokstan, bu etki mekanizması sayesinde yararlanılır. Felç hastalarında kas kasılmalarını önlemede, tik dediğimiz farkında olmadan yapılan mimik hareketlerinin tedavisinde ve şaşılığın düzeltilmesinde kullanılır. Estetik cerrahlar ise çoğu zaman mimik kaslarının hareketlerine bağlı olarak belirginleşen dinamik yüz çizgilerini belirginliğini yok etmek için, aşırı terlemeyi azaltmak için ve kas gerginliğine bağlı oluşan migren ağrılarını tedavi etmek için botoks kullanır.

Botoks mimik çizgilerini nasıl azaltır?

Yüzdeki mimik kaslarının yıllarca hareket etmesi sonucunda, üzerindeki deride de katlanmaya bağlı oluşan çizgiler yerleşik hale gelir. Bu çizgiler, kas hareketlerinden kaynaklandığı için bunlara dinamik çizgiler adını veriyoruz.  Örneğin alındaki yatay çizgiler, kaşlar arasındaki dikey çizgiler, göz kenarlarındaki kaz ayağı dediğimiz çizgiler ve ağız çevresindeki dikey çizgiler dinamik çizgilerdir. Yüzün üst kısmındaki alın bölgesindeki dinamik çizgiler yaşlı, yıpranmış bir görünüm, iki kaş arasındaki çizgiler ise çatık kaşlı, kızgın bir bakış ifadesi verir. Yüzdeki mimik kaslarının hareketleri botoks uygulandığında zayıflar, hatta kas bir süreliğine hiç çalışmaz. Kasların hareketlerindeki zayıflamadan dolayı üzerindeki derideki kas hareketleri ile ortaya çıkan çizgilenmeler de yavaş yavaş silinir. Sonuç olarak kızgın, yaşlı, bezgin gibi görünen yüz ifadesi de giderilerek daha genç, daha canlı bir ifade kazanır.

Botoks ve aşırı terleme tedavisi
Botoks, ter bezlerine de uygulanabilir. Bu şekilde ter bezleri ile onları çalıştıran sinir uçları arasındaki iletişim kesilir. Böylece ter bezlerinin aşırı çalışması engellenmiş olur. Çoğu kişi özellikle koltuk altı terlemesinden dolayı büyük rahatsızlık duyar. Özellikle yaz aylarında herkeste koltuk altı terlemesi olur. Bu durum, hem kişinin kendisini hem çevresini kötü bir ter kokusu ile rahatsız eder. Botoks koltuk altı terlemeleri için uygulanacaksa yaz öncesi özellikle mayıs ayı en uygun aydır. Ben bütün botoks hastalarıma yaza girmeden önce botoks uyguluyorum. Mayıs ayında koltuk altı botoks enjeksiyonu yaptıran bir kişi bütün yazı terleme ve ter kokusu problemi olmadan geçiriyor. Diğer taraftan bazı kişilerde mevsimle ilişkisi olmaksızın avuç içleri ve ayak tabanları da çok yoğun terleyebilir. Avuç içinin sürekli terli olmasından dolayı tokalaşmaya çekinen hastalarım bile vardır. Aşırı terlemeden dolayı şikayeti olan ve bu durumu sosyal ve psikolojik bir problem haline getiren kişilerde botoks uygulaması ile oldukça başarılı sonuçlar alıyorum. Yapılan bu enjeksiyon terlemeyi azaltıyor ve buna bağlı oluşan ter kokusu şikayetini de ortadan kaldırıyor.

Botoks ve migren tedavisi

Botoksun migren üzerine etkisi yakın zamana kadar bilinmiyordu. Migren hastası olup da, yüz bölgesindeki kırışıklıkların düzeltilmesi için botoks enjeksiyonu uygulanan hastalarda botoks enjeksiyonu uygulamasının ardından migren ataklarının düzeldiğinin farkedilmesiyle bu tedavi tesadüfen keşfedilmiş oldu. Migren ağrılarının büyük bir kısmının altta yatan nedeni baş bölgesindeki kasların gerginliğidir. Migrende ağrı ataklarına neden olan kasların gerginliği ortadan kaldırılırsa yani kaslar gevşetilirse, migren ağrılarına neden olan faktör de ortadan kaldırılmış olur. Migren tedavisinde birçok ağrı dindirici ilaç kullanılıyor. Ancak botoksun en büyük avantajı, botoks ağrıyı dindirmiyor, ağrının ortaya çıkmasını engelliyor. Migren hastalarının % 80-90´ı botokstan yarar görüyor. Botoksun migren tedavisindeki etkisi yaklaşık 4 ay sürüyor. Yani bir botoks uygulamasından sonra 7-10 gün içinde etkisi başlıyor ve 4 ay boyunca ağrısız bir dönem yaşıyorsunuz. Etkisi 4. ayın sonunda geçmeye başladığında tekrar yeni bir uygulama yapılması gerekiyor.

Botoks injeksiyonu uygulaması nasıl yapılıyor?

Botoks bir ilaç injeksiyonu şeklinde uygulanır. Ağrılı bir işlem değildir. Çok ince uçlu bir iğneyle injeksiyon yapılır. İnjeksiyon yapıldığı anda iğne batmasına bağlı olarak hafif bir acı hissedebilirsiniz, tek hissedeceğiniz acı sadece bundan ibarettir. Botoks, migren tedavisi uygulanacaksa, gerginliğe neden olan kasların içine, kırışıklıkların düzeltilmesi isteniyorsa kırışıklığa neden olan kasların içine, terleme tedavisi uygulanacaksa, terleme şikayeti olan bölgede derinin altına yapılması gerekir. Toplamda 5-10 dakikalık bir işlem. İşlemi uyguladıktan sonra sakınmanız ya da dikkat etmeniz gereken hiçbir şey yok, normal hayatınızı kaldığınız yerden itibaren aynen sürdürebilirsiniz.

Botoksun etki süresi

Botoksun etkisi enjeksiyon uygulamasından 1 hafta sonra yeterli seviyeye gelir, etki her geçen gün giderek artar ve 1 ay sonunda yerleşik bir hal alır. 2-3 ay kadar bu seviyede kalır ve sonra yavaş yavaş azalmaya başlar, 5-6 ay sonra etkisi tamamen kaybolur. Tekrar eden enjeksiyonlarda etki süresi daha uzun olur. Botoksun etkisi geçtiğinde hiçbir sakıncası olmaksızın tekrar tekrar uygulanabilir.

Botoks, donuk ve ifadesiz ya da asimetrik bir görünüme neden olur mu?

Botoks, her eline enjektör alan doktorun uygulayabileceği bir işlem değildir. Ama malesef neredeyse o hale geldi. Bu uygulamayı yapmak için yüz kaslarının anatomisine son derece hakim olmak gerek. Her doktorun yüz anatomisini bildiğini varsayabiliriz. Ancak bu yeterli değil. Yüz bölgesinde enjeksiyonların yapılacağı noktaları doğru bir şekilde belirlemek çok önemli. Doğru noktadan 3-5 mm lik sapmalar dahi sonucu kötü yönde etkileyebilir. Örneğin çapı 0,5 cm olan bir kasın tam içine gelecek şekilde enjeksiyon yapmak için anatomi bilgisinin yanı sıra çok özel bir deneyim ve beceri gerektirir. Biz cerrahlar yaptığımız ameliyatlardan dolayı tüm yüz kaslarını çıplak gözle görebilme şansına sahibiz, bu nedenle en ince kasların bile olduğu noktayı doğru bir şekilde tesbit etmemiz daha kolay oluyor. Doktor, enjeksiyon yapacağı noktaları doğru bir şekilde belirleyemezse ya da gelişigüzel noktalara gelişigüzel dozlarda enjeksiyon yaparsa donuk bir yüz ifadesi de olur, ifadesiz bir yüz de olur, asimetri de olur, herşey olur. Botoks sonuçları hakkında pek çok olumsuz söylenti duymanızın nedeni işte budur. Tam tersi, enjeksiyon yapılacak noktalar dikkatlice belirlenip, konuya hakim, işi bilen bir kişi tarafından yapıldığında ise mükemmel sonuçlar ortaya çıkıyor, son derece doğal bir görünüm yakalanıyor. Sizi tanıyan kişiler yüzünüze baktığında bir farklılık, bir değişim, bir gençlik hissediyorlar, ama bu farkın nereden geldiğini bir türlü çözemiyorlar. İşin en güzel yanı da işte bu. Yüzünüze gelen güzellikle birlikte botokslu olduğunuz dahi belli olmuyor.

Botoks enjeksiyonu uygulama ücretleri arasında neden büyük farklılıklar var?

Şu bir gerçek ki, botoks, pahalı bir ilaçtır. Botoks, serum fizyolojik ile sulandırılarak enjekte edilir. Ticari çıkarlarını ön planda tutan kişi ya da kurumlar, botoksu normalden daha fazla sulandırıyorlar, insanların düşük ücretin cazibesine kapılışlarından yararlanarak aynı şişedeki ilacı daha çok sayıda kişiye uygulamayı bir ticari politika olarak benimsiyorlar. Bir botoksun maliyeti göz önüne alınırsa, normalin yarısı ya da üçte biri ücretine botoks uygulayanların, bundan nasıl zarar etmediğinin, hatta kar ettiğinin tek bir açıklaması var, o da botoksu normalden fazla sulandırarak herkese daha düşük dozda uygulamalarıdır. Düşük doz uygulandığında botoksun etkisinin zayıf olacağı ya da etki süresinin kısa olacağı ise ayrı bir konudur. Botoks uygulama fiyatları bu nedenle oldukça değişkendir. Her hastanın kendi iradesi ile tedavisini yaptıracağı doktoru seçme özgürlüğü olduğundan dolayı, bu konunun takdirini hastanın kendisine bırakıyorum.

Ya botoks kremleri?

Botoks kremi diye bir krem yok. Sözde cildi gerginleştirerek botoks etkisine sahip olduğu ileri sürülen kremler var. Botoksun etkisine benzer şekilde kırışıklıkları, çizgileri yok ettiği iddia ediliyor. Botoks ile yakın uzak hiçbir ilgisi olmayan bu kremlerin, salt satışını arttırmak için malesef botoksun adı kullanılıyor. Yani botoks kremi denilen şey, aslında, botoksu kendilerine rakip olarak gören kozmetik firmaları tarafından çıkarılmış koca bir ticari yalandır. Botoks kremi diye satılan kremlerin tüpünün üzerinde, sağında, solunda, kutusunda, her neresinde olursa olsun botoks kelimesine rastlayamazsınız. Çünkü bu kelimeyi ürünün üzerinde yazılı olarak kullanamazlar. Bu kremlerin pazarlamasını yapan bir web sitesi aynen şu ifadeyi kullanıyor:

BOTOKS KREMİNİN İÇERİĞİ : Cetyl Stearyl Alchol, Myristyl Myristate, Hydrogenated Polydecene-Nexbase 2006, Ocytl methoxy cinname- UVB filter-Cinnamon, Dl-Alpha Tocopheryl Acetate- Vitamin E, Deionized Water, Saccaride Isomerade-Pentavitin, Dipeptide Diaminobutyroyl, Benzylamide Diacetate-SYN-AKE, Phenoxyethanol, Methylparaben, Butylparaben, Ethylparaben, Propylparaben, Isobutylparaben, Methylchloroisothiazolinone, Parfum"

Dikkat ederseniz başlıkta "botoks kremi" ifadesi kullanılmış, ancak içeriğini oluşturan maddeler arasında botoks yok. İçeriğinde botoks olmayan botoks kremi... Ne kadar enteresan!

Botoksun yan etkisi var mı?

Botoksun sağlık açısından hiçbir yan etkisi yoktur. Uygulama anında hafif bir şişlik, kızarıklık, belki anlık morarma olabilir. Bunların hepsi geçici olan şeyler ve ciddiye almaya gerek yoktur. Gerçek anlamda ise olumsuz hiçbir yanı yoktur. Ancak, gebelik ve emzirme dönemlerinde botoks uygulamaları konusunda kesin bilgiler olmadığı için hamile ve lohusalarda uygulanmasını doğru bulmuyorum. Sinir-kas sistemine ait hastalığı olan kişilere, örneğin myastenia gravis, Eaton Lambert Sendromu olan hastalara botoks uygulamasını önermiyoru