Çocuklarda baş ağrısı nedir?

Çocuklarda baş ağrısı nedir? Çocuklarda baş ağrısının belirtileri nelerdir?

Yeni doğan bir bebek yanı sıra anne karnındaki ceninden itibaren ağrı algısı oluşur. Çocuk ve ergenlerdeki baş ağrısı da oldukça sık rastlanan bir sorundur. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı´ndan Prof. Dr. Derya Uludüz, neden çocukların baş ağrısı yaşadığını, çocuklarda baş ağrısının nedenlerini ve çocuklarda migren tanısının koyulabilmesi için gerekli tipik özellikleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi.

Çocuklarda baş ağrısının nedenleri nelerdir?

Son yıllarda teknolojinin ilerlemesi, tablet, akıllı telefonlar gibi aletlere çocukların kolay ulaşımları, elektromanyetik uyaranlara maruz kalma, beslenme alışkanlıklarında değişme, hazır, katkılı, paketli yiyecekler, abur cubur tarzı besinlerin fazla tüketilmesi, geç saatlere kadar uykusuz kalma gibi modern çağın getirdiği bir takım olumsuzluklar çocuklarda baş ağrılarının sıklaşmasına yol açtı.

Migren için bir genetik yatkınlık, bir de tetikleyen etkenler vardır. Örneğin, çocuklar sabahlara kadar ellerindeki elektronik cihazlara bakarak uykusuzluk sorunu yaşayabiliyorlar. Çocuklarda ayrıca düzensiz beslenmek de baş ağrısını tetikleyebiliyor. Yani bir çocuk sabah 11:00de tost ve çayla güne başlıyorsa o çocuğun baş ağrısının düzeltilmesi zor. Çocuğun sosyal ilişkileri, psikolojik durumu, ailede neler yaşadığı da önemli. Bunun yanı sıra hormonal faktörler yine tetikleyici rol oynuyor.

Migrenin en önemli belirtileri nelerdir?

Okul öncesi yaşlarda çocuklar baş ağrılarını tam olarak tarif edemeyebiliyor ancak ağrı sırasında çocuk en sevdiği oyunu bırakmak zorunda kalıyor, en sevdiği filmi izlemek istemiyorsa, sessiz loş bir ortama çekilmek istiyorsa, yüzü solgun ve halsiz ise, bazen huzursuz ve ağlıyorsa çocuğun baş ağrısı gerçekten şiddetlidir. Baş ağrısında migreni akla getiren en önemli kriter ağrının şiddetidir.

Kusma atakları: 2-3 ay gibi seyrek aralıklarla görülen, sebepsiz saatlerce sürebilen, önlenemeyen kusma ataklarıdır. Ataklar sırasında çocuk solgun halsiz ve huzursuzdur. Dakikalarca kusar, biraz kusmaya ara verir ve gün içinde kusmalar tekrarlar. Tüm araştırmalar yapılır ancak hiçbir sebep bulunamaz. Migrende en önemli ipucu baş ağrıları gibi ataklar halinde gelmesi ve ataklar dışında çocuğun tamamen normal olmasıdır. Kusma atakları 9-10 yaşlarından sonra azalarak yüzde 40 sıklıkla migren baş ağrılarına dönebilir.

Baş dönmesi atakları: Kusma ataklarına benzer şekilde aralıklarla gelen ani başlayan, çocuğun oynadığı oyunu bırakmasına neden olan şiddetli baş dönmesi ataklarıdır. Beraberinde bulantı kusma olabilir. Çocuk huzursuz ve panik haldedir korkulu bir yüz ifadesi vardır. Ataklar dakikalar, saatler sürebilir ve sonra çocuk tamamen normale döner. Ataklar arasında tamamen sağlıklıdır.

Karın ağrısı atakları (abdominal migren): Aylık ya da 2-3 ayda bir gelen özellikle göbek etrafında belirgin olan şiddetli karın ağrısı ataklarıdır. Bu ataklar ateşsizdir, bazen ateşle birlikte seyreden karın ağrısı atakları olan ailevi akdeniz ateşi hastalığı (FMF) ile karıştırılabilir. Bu nedenle iyi tetkik edilmelidirler. Abdominal migren ilerleyen yaşlarda sıklığı azalarak yüzde 60 sıklıkta migren baş ağrılarına dönüşüm gösterecektir.

Tüm bu klinik özellikler migreni akla getirmeli ve en önemli ipucu ataklar halinde olmaları şiddetli olmaları ve ataklar dışında çocuğun tamamen sağlıklı olmasıdır. Tüm bu migren eşdeğerleri denilen klinik tabloların tedavisinde migren tedavisi uygulanmakta, aksi halde tanı konulamadığı ve yanlış tedavi verildiğinde yakınmalar devam etmekte ve ilerleyen yıllarda migrene geçiş sıklığı artmaktadır. 

Çocuklarda migren nasıl tedavi edilir?

Çocuklarda migrenin tedavisi erişkinlerden çok daha kolaydır.  Hiç ilaç kullanmadan sadece yaşam tarzı değişiklikleri ile baş ağrılarını kontrol edebilmekteyiz. Çocuklarda uyku düzeni, beslenme düzeni ağrıları ortadan kaldırmada önem taşır. Beraberinde eşlik eden alerjik tablolar, göz problemleri, bağırsak sorunlarının ortadan kaldırılması tedavi başarısını artırır. Bazı migrenli çocuklarda beyin elektriksel uyarıda bozukluklar görülebilir. Bu nedenle EEG (elektroensefalografi) tetkiki ile bu anormal uyarıların varlığı da kontrol edilmeli varsa tedavi edilmelidir.

Mümkün olduğunca ağrı kesicilerden çocukları uzak tutmamız baş ağrılarının kötüleşmesini önleyecektir. Baş ağrısının nedenini doğru bulmak için uzman doktorun çocuğu iyi dinlemesi gerekiyor. Bu nedenlerden kaçındığınızda baş ağrısından kurtulmanız mümkün olacak. Aşırı elektronik kullanımı, beslenme düzensizlikleri de kontrol altına alınmalıdır.